حرکت در دو رویکرد حاشیه‌های نحوی و خطی شدن ‌چرخه‌ای : شواهدی از قلب نحوی در کردی کلهری

رویکرد حاشیه‌های نحوی چامسکی(chomsky, 2000, 2001) و خطی‌‌شدن چرخه‌ای فاکس و پزتسکی (fox & pesetsky, 2005) دو رویکرد مطرح در تبیین حرکت در نحو فاز ـ بنیاد می‌باشند. در این مقاله نقاط قوت و ضعف این دو رویکرد با داده‌های قلب نحوی در کردی کلهری به چالش‌کشیده می‌شود. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که براساس رویکرد حاشیۀ نحوی، قلب نحوی نزدیک و قلب نحوی دور در کردی کلهری هر دو از سازوکار یکسانی تبعیت می‌کنند. در این رویکرد عنصر مقلوب به صورت چرخه‌ای و منحصراً از طریق حاشیۀ نحوی فاز‌‌های واژگانی و نقشی به مشخص‌گر گروه تاکید حرکت می‌کند. عدم ارائه تبیینی بهینه از مرجع‌گزینی دور ضمیر پی‌چسبیey (اش) در قلب دور، از نقاط ضعف رویکرد حاشیۀ نحوی است. در رویکرد خطی‌شدن چرخه‌ای، قلب نحوی نزدیک و دور در حاشیۀ نحوی و قلب چندگانه در جایگاه غیر حاشیه رخ می‌دهد. توجیه بهینه مرجع‌گزینی دور ضمیر پی‌چسبی در قلب دور، از نقاط قوت رویکرد خطی‌شدن چرخه‌ای است. تبیین فراتر از واقعیت (تعمیم افراطی) در دستوری اعلام کردن قلب دورِ گروه فعلی برخلاف واقعیات زبانی کردی کلهری نقطۀ ضعف این رویکرد است. به طور کلی، رویکرد خطی‌شدن چرخه‌ای توان تبیینی بهینه‌تری در اغلب موارد نسبت به رویکرد حاشیۀ نحوی دارد.